نعناها انواع مختلفی دارند و در اکثر نقاط کشور ما قابل کشت هستند. رایج‌ترین نعنایی که دیده‌ایم، گونه‌ای است که در سبزی خوردن استفاده می‌شود و عطر و طعم ملایمی دارد. علاوه بر آن انواع دیگری هم وجود دارد. گونه‌ای از نعنا بوی قرص نعنایی یا آدامس نعنایی می‌دهد و به خاطر عطر و طعم قوی به نعنافلفلی معروف است. این گیاه به فلفل ارتباطی ندارد و به خاطر عطر و طعم تند و زیاد به این نام شناخته می‌شود. اگر دو یا سه برگ این گیاه را بجوید، حتی اگر خشک باشد، یا اگر یک جرعه از عرق نعنا فلفلی بنوشید تا چند دقیقه نفستان تازه و خنک می‌شود و بوی آدامس نعنایی می‌گیرد.
نعنافلفلی یک گیاه دو رگ (هیبرید) است که به طور خود به خودی در طبیعت به وجود آمده است. والدین این گیاه نعنا دشتی یا سوسنبر (M.spicata) و نعنای آبی (M.aquatica) هستند. بذری که این گیاه تولید می‌کند عقیم است و قابلیت جوانه‌زنی ندارد یا در بعضی ارقام بذر تولید نمی‌شود، در نتیجه تکثیر نعنافلفلی از طریق بذر امکان پذیر نیست. بهترین روش تکثیر آن از طریق کاشت ریزوم است. ریزوم‌ها ساقه‌هایی هستند که در داخل خاک به صورت افقی رشد می‌کنند و به علت دارا بودن جوانه، می‌شود از آن‌ها برای تکثیر گیاه استفاده کرد. برای تکثیر ساقه‌های رونده گیاه را که حداقل دارای دو بند هستند به فاصله 20 تا 30 سانتی‌متر می‌کاریم.
کشت
نعنافلفلی گیاهی چند ساله از خانواده‌ی نعناعیان است. کشت و پرورش آسانی دارد و نیازمند مراقبت و رسیدگی زیاد نمی‌باشد. می‌توان آن را هم در مزرعه و هم در گلدان پرورش داد. نعنافلفلی گیاهی چند ساله است و برای همین آماده‌سازی اولیه خاک اهمیت زیادی دارد. به طور معمول این گیاه را در پاییز یا بهار می‌کارند. کشت پاییزه نسبت به کشت بهاره بهتر است چون در پاییز رطوبت بیشتری در خاک وجود دارد و گیاه در فصل بهار رشد خود را زودتر آغاز می‌کند.
نعنافلفلی در دمای 18 تا 20 درجه بهترین عملکرد کمی و کیفی را دارد. این گیاه چندساله و گرمادوست است و سرما و یخبندان‌های شدید زمستان در مناطق سردسیر می‌تواند به آن آسیب وارد کند .در مجموع گیاه نعنافلفلی تحمل یخ‌زدگی تا دمای 14- درجه در ماه‌های سرد سال را دارد ولی در دمای کمتر از این حتی اندام‌های داخل خاک این گیاه یعنی ریزوم‌ها هم از بین می‌روند.
نیاز آبی این گیاه در مقایسه با برخی از گیاهان دارویی مثل رزماری، اسطوخودوس و آویشن بیشتر است ولی در مقایسه با محصولات زراعی مثل گوجه فرنگی و خیار نیاز آبی کمتری دارد.
انتخاب محل مناسب
نعنافلفلی در آفتاب کامل بهترین رشد را دارد. همچنین زهکشی خاک باعث رشد بهتر این گیاه می‌شود. زهکشی خاک به معنی توانایی خاک برای عبور آب از خودش است. زهکشی ضعیف خاک باعث غرقابی شدن و در نتیجه پوسیدگی ریشه و بیماری‌های قارچی و بوته‌میری می‌شود که می‌تواند بر عملکرد گیاه و کیفیت محصول نهایی اثر منفی بگذارد. از طرف دیگر زهکشی خوب خاک باعث می‌شود آب اضافی از منطقه‌ی ریشه خارج شود و از غرقابی شدن جلوگیری می‌کند.
خاک مناسب برای کشت این گیاه خاک لومی یا لومی شنی با ماده آلی زیاد است. این خاک‌ها ظرفیت نگهداری آب خوبی دارند در حالی که اجازه می‌دهند آب اضافی به سرعت تخلیه شود. در مناطقی که بارندگی شدید یا زهکشی خاک ضعیف است می‌توان با افزودن مواد آلی مانند کمپوست و کود ساختار خاک را بهبود بخشید. این امر توانایی خاک برای نگهداری رطوبت را افزایش می‌دهد در حالی که اجازه می‌دهد آب اضافی تخلیه شود.
پاکسازی زمین
قبل از کاشت این گیاه باید زمین را از علف‌های هرز پاکسازی کنیم. علف‌های هرز بر سر نور، جذب آب و مواد غذایی با گیاهانی که ما کشت کرده‌ایم رقابت می‌کنند و باعث کاهش کیفیت و کمیت محصول می‌شوند. برای از بین بردن علف‌های هرز می‌توان از علف‌کش‌های ایمن برای گیاه مورد نظر استفاده کرد.
آماده سازی خاک
کشت نعنافلفلی تجارتی سودآور است و نیاز به مدیریت صحیح خاک برای اطمینان از عملکرد بالا و محصول باکیفیت دارد. آماده‌سازی خاک یک مرحله‌ی مهم در کشت نعنا است و کشاورزان باید از زهکشی مناسب و غنی بودن خاک از مواد آلی اطمینان حاصل کنند. گیاه نعنا در خاکی با pH 6 تا 7.5 بهترین رشد را دارد. اگر pH خاک خیلی کم یا خیلی زیاد باشد با افزودن آهک یا گوگرد به خاک می‌شود آن را تنظیم کرد.
گام بعدی افزودن مواد آلی به خاک است. مواد آلی شامل بقایای گیاهی مانند کمپوست و کود دامی است. مواد آلی به بهبود ساختار خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب، غنی شدن خاک از مواد غذایی و رشد بهتر ریشه کمک می‌کند. کشاورزان می‌توانند با پخش کردن مواد آلی روی سطح خاک و شخم زدن، آن را به خاک اضافه کنند. شخم زدن خاک باعث خرد شدن کلوخه‌ها و نفوذ هوا و آب در خاک می‌شود. بعد از شخم زدن و آماده شدن زمین کشاورزان می‌توانند نشا‌ها یا ریزوم‌ها را به زمین منتقل کنند.
بعد از کاشت نعنافلفلی‌ها باید به طور منظم آبیاری شوند. اگر این گیاه در گلدان کاشته شود به آبیاری بیشتری نیاز دارد. همچنین باید با وجین از رشد علف‌های هرز جلوگیری کنیم. البته این گیاه به علت رشد پوششی و استولون‌دهی، بعد از استقرار کامل در خاک و ریشه‌دوانی نیاز به وجین فراوان ندارد چون اجازه‌ی رشد به علف‌های هرز نمی‌دهد.
برداشت
زمان برداشت به نوع استفاده‌ی ما از گیاه بستگی دارد. اگر هدف ما از این گیاه استخراج اسانس باشد باید برداشت را در زمان گلدهی انجام دهیم تا بتوانیم بیشترین میزان اسانس را از گیاه استخراج کنیم. اگر هدف استفاده از برگ‌ها و اندام‌های رویشی باشد باید قبل از گلدهی گیاه را برداشت کنیم. سالی 2 تا 3 برداشت در فصل رشد می‌توانیم داشته باشیم. برای برداشت، گیاه را با دست یا ماشین از فاصله‌ی 5 سانتی‌متری سطح خاک، از بالای بند دوم یا سوم ساقه برش می دهیم. عملکرد سالانه‌ی این محصول 12 تا 20 تن نعنای تازه یا حدود 3 تن خشک است که می‌َشود از آن 30 تا 60 کیلوگرم اسانس استخراج کرد. در برگ‌های این گیاه جدود 1 تا 2 درصد اسانس وجود دارد. اسانس نعنافلفلی به رنگ زرد روشن متمایل است، عطر بسیار زیاد و مزه‌ی تلخی دارد. در اسانس نعنافلفلی بیش از 20 ترکیب مختلف یافت می‌شود. بهترین ساعات برداشت نعنافلفلی اوایل صبح است زیرا گیاه بیشترین میزان اسانس را دارا می‌باشد.
خواص و کاربرد
نعنافلفلی یک گیاه دارویی چند منظوره است و در داروسازی، صنایع غذایی، عطرسازی، صنایع آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. همچنین دمنوش، عرق و اسانس آن کاربرد فراوان دارد. اندام هوایی این گیاه دارای اسانس، ترکیبات فنلی و فلاونوئیدهاست. اسانس نعنافلفلی یکی از اسانس‌های پر مصرف در سراسر دنیا است. از اسانس نعنافلفلی در صنایع غذایی همچون تهیه‌ی آدامس‌ها، آبنبات‌های نعنایی، صنایع آرایشی و بهداشتی مانند خمیردندان‌ها و همچنین در داروسازی استفاده می‌شود.
رفع مشکلات گوارشی
ترکیبات موجود در گیاه نعنافلفلی باعث تسکین ناراحتی‌های بخش فوقانی دستگاه گوارش و سندروم روده تحریک‌پذیر می‌شود. منتول مهم‌ترین ترکیب اسانس این گیاه است که درون کرک‌های غده‌ای که در سطح برگ قرار دارد تولید و ذخیره می‌شود. این ترکیب باعث رفع سوءهاضمه می‌شود همچنین منتول احساس خنکی در دهان ایجاد می‌کند.
کاهش سردرد
استفاده‌ی موضعی روغن نعنافلفلی روی شقیقه‌ها یا پیشانی می‌تواند سردرد را کاهش دهد. همچنین اثر خنک کننده‌ی منتول باعث کاهش درد می‌شود.
بهبود سلامت تنفسی
ترکیبات موجود در این گیاه دارای خواص ضد ویروسی و ضد باکتریایی است و به بهبود سلامت تنفسی کمک می‌کند. این ترکیبات می‌تواند باعث تسکین علائم سرماخوردگی و احتقان شوند.
ارتقای سلامت دندانها
اسانس این گیاه به علت خواص ضد میکروبی می‌تواند باعث کاهش جمعیت باکتری‌های دهان شده و به جلوگیری از پوسیدگی دندانها کمک کند. همچنین باعث کاهش بوی بد دهان می‌َشود.
چگونه نعنافلفلی را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود بگنجانیم؟
دمنوش نعنافلفلی بنوشید
نوشیدن دمنوش نعنافلفلی راهی ساده و لذت‌بخش برای بهره بردن از خواص این است. فقط کافی است چند برگ خشک یا اگر گیاه تازه‌اش در دسترستان بود چند برگ تازه از آن را برای چند دقیقه در آب داغ قرار داده و بعد نوش جان کنید.
نعناها را به غذای خود اضافه کنید
می‌توانید انواع نعنا را به بسیاری از غذاها، نوشیدنی‌هایی همچون موهیتو، اسموتی‌ها، سالادها و دسرها اضافه کنید و حس تازگی و طراوت را تجربه کنید.
از اسانس نعنافلفلی استفاده کنید
اسانس نعنافلفلی کاربرد و فواید بسیاری دارد. برای رایحه‌درمانی می‌توانید چند قطره از اسانس را داخل وارمر یا دستگاه رطوبت‌ساز بریزید تا عطر خنک و با طراوت آن در محیط پخش شود. برای استفاده‌ی موضعی می‌توانید از از اسانس رقیق شده با روغن‌های مالشی مثل روغن نارگیل یا بادام استفاده کنید و آن را روی پوست بمالید تا اثر تسکین دهنده و خنک کننده داشته باشد. برای استنشاق چند قطره از اسانس را به آب داغ اضافه کنید و بخور دهید. این کار باعث رفع گرفتگی بینی و مشکلات تنفسی می‌شود. برای مصرف خوراکی می‌توانید اسانس این گیاه را به غذا یا نوشیدنی‌ها اضافه کنید. لازم به ذکر است برای این منظور باید از اسانس خوراکی با کیفیت بالا و در دوز مشخص استفاده کرد.
اسانس‌ها باید با احتیاط و تحت راهنمایی متخصص مربوطه استفاده شوند به خصوص برای افرادی که پوست حساس و یا شرایط پزشکی خاص دارند.