امروزه در صنایع مختلف با افزایش تقاضا برای گیاهان دارویی مواجه هستیم. گیاهان دارویی علاوه بر بحث داروسازی در شاخه‌های دیگر هم استفاده می‌شوند. رایحه خوشبوی اسطوخودوسی که در شوینده‌ها وجود دارد، طعم خنک آدامس نعنایی، اسانس‌های معطری که در آروماتراپی استفاده می‌شوند چند نمونه از کاربردهای فراوان این گیاهان ارزشمند هستند. گیاهان دارویی در صنایع مختلف اعم از داروسازی، آرایشی و بهداشتی، شوینده‌ها، صنایع غذایی، کنترل آفات، نساجی، طراحی فضای سبز و… استفاده‌ی فراوان دارند.، از آنجایی که برداشت از طبیعت کفاف تقاضا را نمی‌دهد و برخی از گیاهان پر استفاده در طبیعت کشور ما به صورت بومی یافت نمی‌شوند بنابراین نیاز است که برخی از آن‌ها را کشت کنیم. بسیاری از کشاورزان هنوز هم به کشت محصولاتی گذشتگانشان می‌کاشتند مشغول هستند مانند گندم، جو، صیفی‌جات و سبزیجات ولی چند سالی است که کشت گیاهان دارویی به صورت گسترده رواج یافته و هر ساله سطح زیر کشت گیاهان دارویی در کشور ما در حال افزایش است. در ادامه برخی از مزایای کشت گیاهان دارویی را بررسی می‌کنیم.
مصرف پایین آب
بدون وجود آب کافی رشد و توسعه گیاهان و در نتیجه تولید محصولات کشاورزی به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد، بنابراین مدیریت منابع آبی و استفاده بهینه از آن در کشاورزی بسیار حیاتی است. کمبود منابع آبی به عنوان یکی از چالش‌های اساسی در حوزه کشاورزی، بخش عمده‌ای از مسائل پیش روی کشاورزان را تشکیل می‌دهد. امروزه در سراسر کشور حتی در مناطق پر بارش با پایین رفتن سفره‌های زیرزمینی، کم آب شدن و حتی خشک شدن برخی چاه‌ها مواجه هستیم. در شرایط کنونی که با تغییرات اقلیمی و کاهش تدریجی منابع آبی زیرزمینی مواجه هستیم، استفاده‌ی بهینه و مدیریت صحیح منابع آبی برای کشاورز بسیار حائز اهمیت است در این راستا جایگزین کردن کشت گیاهانی که نیاز آبی کمی دارند می‌تواند به بهبود وضعیت منابع آبی کشور کمک کند. گیاهان دارویی همچون اسطوخودوس و رزماری، نمونه‌هایی از گیاهانی هستند که برای رشد به مقادیر کمی آب نیاز دارند. علاوه بر این، جالب است بدانید که حتی در مناطق با بارش فراوان، می‌توان این گیاهان را به صورت دیم کشت کرد. البته همه‌ی گیاهان دارویی کم آب‌بر نیستند و برخی از آن‌ها مانند پونه و نعنافلفلی نیاز آبی بالایی دارند.
سازگاری با محیط و بومی بودن
برخی از گیاهان دارویی که در نقاط مختلف کشور ما کشت می‌شوند بومی هستند و به صورت خودرو در طبیعت ایران رشد می‌کنند. برای مثال اگر شما از اواخر فروردین ماه تا اواسط تیر ماه به استان گلستان سفر کنید و از جاده‌ی توسکستان به سمت شاهرود بروید در ارتفاعات، اطراف جاده بوته‌های گل گاوزبان را غرق در گل می‌بینید، در فصل بهار در ارتفاعات منطقه‌ی هزارپیچ که در جنوب گرگان واقع شده است بوته‌های آویشن توجه رهگذران را به خود جلب می‌کنند یا اگر اهل طبیعت‌گردی باشید و اسفند ماه به جنگل‌های گلستان سفر کنید درختان بیدمشک با شکوفه‌های زیبایشان را در جنگل مشاهده می‌کنید.
بومی بودن یک گیاه بیانگر سازگاری و تطبیق گیاه با شرایط و آب و هوای آن منقطه است. فرض کنید تصمیم گرفته‌اید در بیابان شالیراز احداث کنید و شالی که گیاهی آب‌دوست است را در منطقه‌ای خشک بکارید! چند میلیارد تومان صرف کانال‌کشی و آب‌رسانی می‌شود؟ چقدر سرمایه برای اصلاح خاک نیاز است؟ شاید حتی مجبور شوید برای گیاهان از سایبان هم استفاده کنید! حالا تصور کنید می‌خواهید در بیابان کاکتوس‌هایی که بومی همان جا هستند را کشت کنید. این کاکتوس‌ها طی هزاران سال در آن منطقه تکامل پیدا کردند و نسبت به خشکی، گرما، شوری و عوامل محیطی دیگر آن منطقه مقاوم شده‌اند و به سادگی در آنجا قابل کشت هستند.
ایران از فلور گیاهی غنی برخوردار است. گیاهانی مانند بابونه، بادرنجبویه، آویشن، گل گاوزبان، زیره و ده‌ها گیاه دارویی ارزشمند دیگر به صورت بومی در طبیعت کشور ما وجود دارد و ما می‌توانیم با شناسایی نیازهای اکولوژیک آن‌ها در اقلیم مناسب کشتشان کنیم. زمانی که گیاهی را در زادگاه خودش کشت می‌کنید گیاه با شرایط آب و هوایی آن منطقه سازگاری دارد و مقاومتش در برابر آفات و بیماری‌های آن منطقه بیشتر است.
قابلیت کشت در اراضی شیب‌دار
کشاورزی در اراضی شیب‌دار یک فرآیند چالش برانگیز است که نیازمند انتخابت گونه‌ی مناسب، برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از تکنولوژی مورد نیاز می‌باشد. شیب زیاد باعث حرکت آب به سمت پایین، شسته شدن خاک، سخت شدن کنترل آفات و بیماری‌ها، مشکل در تردد و استفاده از ادوات کشاورزی و… می‌شود. برخی از گیاهان دارویی مانند گل‌گاوزبان، بابونه، اسطوخودوس و رزماری قابلیت کشت در اراضی شیب‌دار را دارا هستند. اگر زمینی شیب‌دار دارید که نمی‌توانید به سادگی در آن صیفی‌جات و سبزیجات کشت کنید، با کشت گیاهان دارویی که سازگار با شرایط این منطقه هستند می‌توانید کسب درآمد کنید.
کشت گیاهان دارویی هم از جهت اقتصادی و هم از لحاظ زیست‌محیطی مزایای قابل توجهی دارد. از یک سو، باعث افزایش درآمد کشاورزان می‌شود و به توسعه اقتصاد منطقه کمک می‌کند. از سوی دیگر، با کاهش برداشت از طبیعت، حفظ محیط زیست را تضمین می‌کند. همچنین با تمرکز بر کشت گیاهان دارویی کم‌توقع که از لحاظ نیاز آبی و کودی کمی دارند می‌توانیم حداکثر بهره‌وری را از منابع خود داشته باشیم.